Wydanie książki „Łacińska wyspa. Antologia rumuńskiej literatury faktu”

Zadanie obejmuje wybór z rumuńskiej literatury faktu XX stulecia, tłumaczenie z języka rumuńskiego, przygotowanie do druku, druk, promocję i kolportaż książki „Łacińska wyspa. Antologia rumuńskiej literatury faktu”.

W założeniu publikacja będzie pierwszą w języku polskim pozycją ujmującą najważniejsze zapisy literatury faktu autorów rumuńskich. Książka obejmie losy rumuńskie na przestrzeni całego XX wieku. Wybrane teksty - dzienniki, wspomnienia, relacje, listy – charakteryzują się wysokim poziomem literackim. Jednym z ważnych akcentów w antologii będzie wątek pomocy okazanej Polakom przez Rumunów w okresie II wojny światowej.

Książka „Łacińska wyspa. Antologia rumuńskiej literatury faktu” poprzez zastosowanie przyjętej w Ośrodku KARTA metody prezentacji osobistych świadectw pozwala na poznanie historii Rumunii w sposób szczególnie empatyczny – poprzez losy pojedynczych ludzi. W książce oddajemy głos przedstawicielom różnych środowisk, grup społecznych czy narodowych – można znaleźć wśród nich polityków, pisarzy i intelektualistów, ambasadora, architekta i inżyniera, chłopów i „zwykłych ludzi” o niezwykłych losach.

Ze względu na krzyżujące się tu wpływy słowiańsko-łacińskie, historyczne wpływy imperiów: rosyjskiego, osmańskiego i habsburskiego, bliskie kontakty z Węgrami czy Francją, z którą łączy ją bliskość językowa, Rumunia jest krajem o bogatej, różnorodnej kulturze i trudnej, mało znanej w Polsce historii.

W Polsce rumuńska źródłowa literatura faktu jest niemal nieobecna. Dzięki wydaniu antologii polski czytelnik poznaje Rumunię w różnych jej momentach historycznych. Wśród autorów znajdują się m.in.: uczestnik I wojny światowej – jeden z liderów Partii Chłopskiej, bliski współpracownik premiera Iuliu Maniu; inżynier, dyrektor spółki telefonicznej, zaangażowany w przełomowe wydarzenia sierpnia 1944, gdy wskutek zamachu stanu i wkraczającej Armii Czerwonej Rumunia staje po stronie aliantów i ZSRR; rumuński Żyd, znany badacz antysemityzmu i Holokaustu; członkini partyzantki antykomunistycznej działającej w górach Maramuresz w okresie po II wojnie światowej; więźniowie polityczni podlegający „reedukacji przez tortury”; prawosławny mnich; przymusowo kolektywizowani chłopi z regionu Maramuresz; architekt opisujący absurdy wielkich inwestycji budowlanych narzuconych przez reżim Ceaușescu.

Dodatkowym, bardzo ważnym elementem książki jest przytoczenie bezpośrednich relacji z polsko-rumuńskiego przymusowego spotkania w 1939 roku, które zdarzyło poza obszarem frontu wojennego. Ówczesne spotkanie Polaków i Rumunów nie niosło nienawiści i niechęci, nie rodziło poczucia zagrożenia. Odwrotnie, owocowało współczuciem, troską, przyjaźnią. W książce znalazły się wybrane wspomnienia Rumunów, którzy mieli kontakt z polskimi uchodźcami. Teksty są wyjątkowe - zostały nadesłane do Ośrodka KARTA w 1994 roku w odpowiedzi na ogłoszenie zamieszczone w prasie rumuńskiej. W przekazanych Ośrodkowi listach oprócz obrazów tamtych wydarzeń znalazły się także zupełnie świeże emocje: zapis wielkiej sympatii, a także tęsknoty do tych z którymi los zetknął Rumunów w tak dramatycznych okolicznościach.