Jednostka w wirach historii. Losy indywidualne w uniwersalnym przekazie literatury faktu

Zadanie ma na celu promocję czytelnictwa poprzez rozbudzanie zainteresowania odbiorców – w tym młodzieży licealnej - zapisanymi relacjami osobistymi, wykorzystanymi w publikacjach książkowych dystrybuowanych na terenie całego kraju. Odbiorcy projektu, dzięki cyklowi 6 aktywizujących warsztatów oraz 6 ogólnodostępnych spotkań, będą mieli okazję przekonać się, że wspomnienia czy dzienniki zwykłych ludzi są pełnoprawnym elementem „wielkiej literatury”. Jednocześnie przekonają się, że autorzy/bohaterowie zapisów nie byli odosobnieni w borykaniu się z dylematami epoki, ale wiele z ich dramatów okazuje się doświadczeniem wspólnym całych grup społecznych lub pokoleń. Scenariusz, skoncentrowany na temacie oddziaływania systemu nazistowskiego, nawiązuje do rocznicy wybuchu II wojny w 1939 roku.

Zadanie jest nawiązaniem do projektu z roku 2017 „Już niewielu pamięta” i kontynuacją uatrakcyjnionej jego formuły z 2018 roku "Jednostka w wirach historii", bardzo dobrze przyjętej przez odbiorców.

W 2019 roku akcję przeprowadzono w trzech miejscowościach, a scenariusz działania został rozbudowany i uatrakcyjniony. Tematem podstawowym była sytuacja jednostki wobec totalitaryzmów. Do projektu zaproszona została młodzież – otwarte spotkania o charakterze prezentacji multimedialnej poprzedzone zostały warsztatami edukacyjno-teatralnymi dla uczniów, prowadzonymi przez animatorki z Teatru Ochoty w Warszawie: Alicję Brudło i Hannę Kłoszewską. Wyniki warsztatów przedstawiano kolejnego dnia na spotkaniu z szerszą publicznością, na którym prezentowano także fragmenty publikacji wydawnictwa Ośrodka KARTA w wykonaniu artystów Teatru Ochoty.

W 2020 roku formuła zadania musiała zostać zmodyfikowana i przystosowana do nowych warunków pracy z młodzieżą - spowodowanych pandemią i wymuszoną izolacją. W sytuacji, kiedy niemożliwe jest realizowanie warsztatów teatralnych i publicznych spotkań, zaplanowano działania, służące poznaniu i doświadczeniu literatury przez młodzież oraz konfrontacji odczuć młodych ludzi z kompetencjami ekspertów i twórców - odbędą się one jednak całkowicie online.

Do realizacji zadania zostaną wykorzystane publikacje KARTY, dotyczące - jak w 2019 roku - doświadczeń jednostki w systemie totalitarnym, w tym głównie: J. Ceraficki "Wasserpolacken. Relacje Polaka w służbie Wehrmachtu", H. J. Massaquoi "Neger, neger. Opowieści o dorastaniu czarnoskórego chłopca w nazistowskich Niemczech", F. Kellner "Dziennik sprzeciwu. Tajne zapiski obywatela III Rzeszy", "Wypędzone. Antologia teksów", B. K. Świerczyński "Przemytnicy życia", "Doświadczenia graniczne. Młodzież bada polsko-niemiecką historię", J.Mroczkowski "Obserwator", J. Makowski "Uciekinier" oraz wybrane teksty z numerów "Karty".

Na podstawie wybranych fragmentów publikacji zostaną zrealizowane trzy tematyczne nagrania audiowizualne - czytania performatywne o wysokich walorach artystycznych. Treść poszczególnych nagrań będzie modyfikacją tematu ogólnego (jednostka wobec systemu totalitarnego, dzieje wojenne), uwzględniając aspekty doświadczeń wojennych interesujące dla młodzieży z różnych terenów Polski (według poprzedniego planu odbiorcami miała być młodzież z terenów zachodnich Polski - wcielonych do Rzeszy). Nagrania, zrealizowane z aktorami Teatru Ochoty, zostaną umieszczone na kanale Youtube Ośrodka KARTA i szeroko promowane, głównie metodami online.

Nauczyciele, którzy wyrażą zainteresowanie, otrzymają propozycje scenariuszy zajęć na podstawie opublikowanych nagrań - do wykorzystania (według własnych modyfikacji) do przeprowadzenia lekcji (online lub realnych - w zależności od sytuacji szkoły) oraz ewentualnie egzemplarze omawianych książek (papierowych lub e-booków) do szkolnych bibliotek.

Po odbyciu lekcji młodzież będzie mogła uczestniczyć w publicznych spotkaniach online live (trzy spotkania, kontynuujące tematy podjęte w nagraniach audiowizualnych i podczas lekcji) - dyskusji z pisarzami, reportażystami i reżyserami wykorzystującymi w swojej twórczości źródła historyczne, znającymi i ceniącymi metodę KARTY (planowani są m.in. Agata Tuszyńska, Cezary Łazarewicz oraz Maciej Drygas). Spotkania będą nagrywane i po zmontowaniu - staną się filmami dostępnymi w sieci. 

Zarówno cykl czytań performatywnych, jak i nagrania spotkań młodzieży z ekspertami - na stałe zostaną umieszczone na kanale Youtube KARTY i będą promowanymi materiałami, gotowymi do wykorzystania w dowolnym momencie przez nauczycieli, młodzież oraz wszystkich zainteresowanych przedstawionymi tematami i publikacjami.