W sobotę 2 marca od godziny 10.00 w Domu Dziennikarza przy ul. Foksal 3/5 !cut! odbywać się będzie I. Warszawski Maraton Filmowy o Żołnierzach Wyklętych. Będzie też okazja do nabycia najnowszej książki "Wyklęci. Podziemie zbrojne lat 1944-1963"
Program pokazów:
Program maratonu filmowego:
1. Godz. 10.00 - 10.15 - otwarcie I Warszawskiego Maratonu Filmowego o Żołnierzach Wyklętych
2. Godz. 10.15 - 10.45 - prof. Jan Żaryn - wprowadzenie w tematykę maratonu filmowego: wykład nt. polskiego podziemia niepodległościowego po II wojnie światowej
3. 10.45 - 11.30 - ,,CZY WARTO BYŁO TAK ŻYĆ" - film o Stanisławie Sojczyńskim ps. ''Warszyc" (+19 II 1947 r.), założycielu i dowódcy Konspiracyjnego Wojska Polskiego (KWP), kilkutysięcznej organizacji niepodległościowej działającej w centralnej Polsce. Reż. - Alina Czerniakowska, 42 min.
4. 11.30 - 12.00 - ,,ZWYCIĘSTWO" - Reż. - Alina Czerniakowska, 30 min
5. 12.00 - 12.30 - ,,ORLIK" - Obraz walki majora Mariana Bernaciaka ps. "Orlik" (+24 II 1946 r.) jednego z najaktywniejszych dowódców powojennej partyzantki AK-WiN, operującego głównie na terenie rodzinnej Ziemi Puławskiej. Realizacja: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2006. Czas: 23 min. (Z Archiwum IPN)
6. 12.30 - 13.00 - "ZAPORCZYCY" - Filmowy dokument o powojennej epopei najbardziej znanego na Lubelszczyźnie oddziału partyzanckiego mjr Hieronima Dekutowskiego ps. "Zapora" (+ 7 III 1949 r.) który od wiosny 1945 do wiosny 1947 r. przeprowadził ponad 600 akcji zbrojnych, staczając około 60 większych walk z siłami resortu bezpieczeństwa. Realizacja: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2006. Czas: 23 min. (Z Archiwum IPN)
7. 13.00 - 13.30 - "RUCH OPORU ARMII KRAJOWEJ" - ROAK - Ruch Oporu Armii Krajowej był lokalną organizacją, o korzeniach akowskich, działającą na północnym i zachodnim Mazowszu od 1945 do początków 1947 roku. Prowadził zarówno akcje propagandowe, jak i z zakresu samoobrony, polegające na zwalczaniu agentury oraz likwidowaniu informatorów NKWD i UB. Reżyseria: Adam Sikorski. Czas: 23 min. (Z Archiwum IPN)
8. 13.30 - 14.00 - "ZBRODNIA NA LEŚNYM UROCZYSKU" - Film jest opowieścią o prowokacji UB wobec zgrupowania kpt. Henryka Flamego ps. "Bartek" (+ 1 XII 1947 r.)- największego działającego w powojennej Polsce, a posługującego się nazwą Narodowe Siły Zbrojne. W konsekwencji tej prowokacji ponad 200 żołnierzy ,,Bartka" zostało zamordowanych. Epilogiem działania podziemia na Podbeskidziu była śmierć Henryka Flamego, zastrzelonego w 1947 r. przez funkcjonariusza MO. Rok realizacji: 2007. Czas: 24.30 min. (Z Archiwum IPN)
9. 14.00 - 14.30 - "POMORSKI RAJD MAJORA ŁUPASZKI" -. Odtworzona po demobilizacji we wrześniu 1945 r. V Wileńska Brygada AK , rozpoczęła ponownie działania dywersyjne już zimą 1945/1946 r. W ciągu kolejnych sześciu miesięcy osiemdziesięcioosobowa Brygada mjr "Łupaszki" rozbiła 27 posterunków MO, UB, przeprowadziła 90 likwidacji funkcjonariuszy aparatu i agentów bezpieki. Po najsłynniejszej akcji Brygady 19 maja 1946 r. (rozbrojenie 6 posterunków i likwidacji doradcy sowieckiego, 2 funkcjonariuszy UB i agentów) przeciwko "Łupaszce" skierowano 16 tys. wojska i funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa. Akcja ta odbiła się echem na zachodzie Europy. Pisały o tym gazety, mówiło radio BBC. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas:27. 52 min. (Z Archiwum IPN)
10. 14.30 - 15.00 - "LUFA" - Do najbardziej zaufanych podkomendnych ''Łupaszki" należał między innymi Henryk Wieliczko ps. "Lufa", który po odtworzeniu wiosną 1945 r. V Brygady Wileńskiej na Białostocczyźnie, został mianowany zastępcą dowódcy 4 szwadronu. Następnie walczył w szeregach VI Brygady Wileńskiej . W wyniku zdrady żołnierza Brygady w 1948 r. został aresztowany przez UB na dworcu PKP w Siedlcach, a 14 marca 1949 r. na Zamku w Lublinie został rozstrzelany. Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.56 min. (Z Archiwum IPN)
11. 15.00 - 15.30 - "11 GRUPA OPERACYJNA NSZ" - Film prezentuje kolejną strukturę konspiracyjną polskiego podziemia niepodległościowego o nazwie 11 Grupa Operacyjna Narodowych Sił Zbrojnych. Powstała ona w lecie 1946 roku. Tworzyli ją żołnierze NSZ i AK z terenu inspektoratu płocko - sierpeckiego. W wyniku tych działań UB aresztowało 26 września 1948 r. Stefana Bronarskiego, a następnie pozostałych członków. W lipcu 1950 roku w Warszawie przed WSR rozpoczął się proces członków sztabu. Trwający 2 tygodnie proces został odpowiednio nagłośniony. Tylko jedna osoba spośród sądzony nie otrzymała wyroku kary śmierci. Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 27.50 min. (Z Archiwum IPN)
12. 15.30 - 16.00 "REJON NSZ MROZY" - Film opowiada o powstaniu i działalności Rejonu NSZ "Mrozy", który podlegał Okręgowi Podlaskiemu NSZ. Ukształtowana struktura w 1944 r., funkcjonowała aż do roku 1948, czyli do momentu likwidacji oddziału "Orła" przez wojska KBW 3 czerwca 1948 r. Struktura skupiająca ponad 100 osób była w stanie przeprowadzić 90 akcji zbrojnych: rozbrajano posterunki MO, likwidowano agenturę oraz funkcjonariuszy UB. Film pokazuje, jak patriotyzm niewielkiej grupy ludzi potrafił mobilizować do prowadzenia działalności niepodległościowej przez kilka lat. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2010. Czas: 27.30 min. (Z Archiwum IPN)
13. 16.00 - 16.30 "KOMENDANT >OLECH<" Film kontynuuje opowieść o polskim podziemiu niepodległościowym na terenach II Rzeczypospolitej wcielonych do ZSRR. Bohaterem filmu jest ppor. Anatol Radziwonik ps. "Olech" - od 1945 roku komendant Obwodu AK Szczuczyn - Lida na Nowogródczyźnie. Powodem, który kazał mu trwać w konspiracji, było silne przekonanie o szybkim załamaniu się systemu sowieckiego oraz głębokie poczucie odpowiedzialności za polską ludność. Zadaniem oddziału była ochrona ludności przed terrorem sowieckim, przeciwstawianie się kolektywizacji, zwalczanie sowieckiej administracji i agentury. Działalność komendanta "Olecha" kończy się wraz z rozbiciem jego oddziału przez jednostki NKWD 12 maja 1949 roku w rejonie Raczkowszczyzny. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 27.37 min. (Z Archiwum IPN)
14. 16.30 - 17.00 - "MŁOT" - kpt. Władysław Łukasiuk ps. "Młot" zapisał się w historii jako najwybitniejszy z dowódców VI Brygady Wileńskiej. VI Brygada Wileńska była najdłużej działającym oddziałem partyzancki po zakończeniu II wojny światowej. Zginął w czerwcu 1949 roku. VI Brygada Wileńska przetrwała pod dowództwem kpt. Kazimierza Kamieńskiego ps. "Huzar" do roku 1952 . Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 27.40 min.
15. 17.00 - 17.30 - "HUZAR" Film jest historią konspiracyjnej działalności legendarnego kpt. Kazimierza Kamieńskiego "Huzara". Walczył nieprzerwanie od Września 1939 r. aż do aresztowania w październiku 1952 r. Nie wierząc komunistom, nie skorzystał z amnestii z wiosny 1947 r. Podstępnie schwytany wraz ze swoimi partyzantami w ramach operacji "Cezary", został osądzony i stracony w białostockim więzieniu. Zamordowany 11 X 1953 r. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2007. Czas: 25 min. (Z Archiwum IPN)
16. 17.30 - 18.00 "KRYPTONIM >ORZEŁ<" - Film opowiada historię ludzi zaangażowanych w konspirację po 1945 r. na północnym Mazowszu w ramach 16 Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, występującego pod kryptonimem "Orzeł". Walczyli aż do początków lat 50.tych XX wieku. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 27.30 min. (Z Archiwum IPN)
17. 18.00 - 18.30 "W CIENIU PORYTOWEGO WZGÓRZA" - Film jest historią rozbicia oddziału partyzanckiego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego w sierpniu 1950 roku , dowodzonego przez Adam Kusza ps. "Kłos", "Garbaty", operującego w lasach janowskich niedaleko od miejsca słynnej bitwy partyzanckiej w czasie okupacji niemieckiej na Porytowym Wzgórzu. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2007. Czas: 25 min. (Z Archiwum IPN)
18. 18.30 - 19.00 - "ŻELAZNY" Film poświęcony działalności dwóch dowódców partyzanckich: Leona Taraszkiewicza ps. "Jastrząb" i jego brata Edwarda Taraszkiewicza ps. "Żelazny", których oddział WiN działał na powojennej Lubelszczyźnie, w okolicach Włodawy i Chełma. Przez 7 lat oddział ten, kierowany najpierw przez "Jastrzębia", a po jego śmierci (w styczniu 1947 r.) - przez "Żelaznego", stanowił - aż do rozbicia w październiku 1951 r. - jedno z najsilniejszych ognisk antykomunistycznego oporu w regionie. Reżyseria: Adam Sikorski. Czas: 24 min. (Z Archiwum IPN)
19. 19.00 - 19.45 - "...JESZCZE SIĘ POLSKA O NAS UPOMNI..." - Alina Czerniakowska - 42 min
20. 19.45 - 20.00 - Zakończenie I Warszawskiego Maratonu Filmowego o Żołnierzach Wyklętych - ''...JESZCZE SIĘ POLSKA O NAS UPOMNI ..."
