Serdecznie zapraszamy na spotkanie poświęcone książce Sobibór, które odbędzie się 29 kwietnia 2010, o godz. 18.00 w Domu Spotkań z Historią (ul. Karowa 20 w Warszawie). !cut! W dyskusji udział wezmą Eleonora Bergman, szefowa Żydowskiego Instytutu Historycznego, Marek Bem, Dyrektor Muzeum Łęczyńsko-Włodawskiego we Włodawie i jego filii w Sobiborze, twórca Archiwum Sobiborskiego oraz Zbigniew Gluza, szef Ośrodka KARTA.
Sobibór to kolejny tytuł z serii „Żydzi polscy”. W serii publikowane są świadectwa polskich Żydów, odsłaniające zarówno znaczenie, rozmiar i konsekwencje Holokaustu, jak i różne strony relacji polsko-żydowskich.
Sobibór funkcjonował od marca 1942 do października 1943 na wschodnich krańcach Lubelszczyzny. Niemcy przeprowadzali tam program masowej zagłady Żydów. Liczbę ofiar szacuje się na ok. 250 tysięcy osób. W Sobiborze działała niezwykle sprawna machina mordu — ludzie przywożeni w transportach byli niemal natychmiast uśmiercani, głównie w komorach gazowych, a w samym obozie przebywała wyłącznie kilkusetosobowa grupa wybranych więźniów, których Niemcy wykorzystywali do prac pomocniczych. Ich sytuacja była szczególna — w każdej chwili groziła im śmierć, ale mogli się myć i nosić normalne ubrania, bo swoim wyglądem mieli utwierdzać przywożonych Żydów w przekonaniu, że Sobibór jest tylko etapem przejściowym, a nie obozem zagłady. W październiku 1943 więźniowie zorganizowali bunt, w wyniku którego wielu z nich udało się zbiec. Po tym wydarzeniu Niemcy zlikwidowali obóz.
W książce znalazło się 12 relacji ocalałych więźniów. Dziesięć z tych głosów ukazuje się w Polsce po raz pierwszy. Relacje przekazują trudny do wyobrażenia obraz bestialstwa oprawców, opisują obozową codzienność, stosunki panujące pomiędzy więźniami i nadzorcami. Część przekazów opowiada o przygotowaniach do buntu i o samym buncie, niektóre dotyczą też okresu tuż po ucieczce. Publikowane fragmenty relacji są częścią Archiwum Sobiborskiego, które tworzone zostało we Włodawie jako wspólne przedsięwzięcie Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego oraz Stowarzyszenia Upamiętnienia Sobiboru.
Książka pod redakcją merytoryczną Marka Bema została wydana przez Ośrodek KARTA i Dom Spotkań z Historią, przy wsparciu The Rothschild Foundation Europe, The Conference on Jewish Material Claims Against Germany, Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie.