13. Dni Książki Żydowskiej | Fundacja Ośrodka KARTA

W dniach 23–26 maja odbywają się 13. Dni Książki Żydowskiej, organizowane przez Stowarzyszenie MIDRASZ. Wszystkie wydarzenia — kiermasz książek, spotaknia z autorami, dyskusje i wystawy — odbywają się przy ul. Twardej 6, Próżnej 8 i pl. Grzybowskim 12 w godz. 12.00–20.00. Wstęp wolny. Ośrodek KARTA jest patronem medialnym festiwalu.

!cut!

PROGRAM XIII DNI KSIĄŻKI ŻYDOWSKIEJ

NIEDZIELA 23 MAJA

15.00
Sonnenschein Dašy Drndić
debata Stowarzyszenia Dziennikarzy „Polis” i Wydawnictwa Czarne z udziałem Anny Kamińskiej, Agnieszki Haskiej i Doroty Jovanki Ćirlić. Debatę poprowadzi Łukasz Krzyżanowski (Instytut Socjologii UW)

Anna Kamińska
dziennikarka, autorka Odnalezionych. Prawdziwych historii adoptowanych.

Agnieszka Haska
antropolożka kultury, autorka Jestem Żydem, chcę wejść. Hotel Polski w Warszawie 1943.

Dorota Jovanka Ćirlić
tłumaczka literatury pięknej z jęz. serbskiego, chorwackiego, bośniackiego i, rzadziej, macedońskiego; redaktorka.

Daša Drndić
Urodziła się w 1946 roku w Zagrzebiu. Studiowała anglistykę na uniwersytecie w Belgradzie, była stypendystką Fulbrighta na Southern Illinois University oraz studentką Case Western Reserve University. Obecnie wykłada współczesną literaturę brytyjską i język angielski na uniwersytecie w Rijece. Prozaistka, krytyk literacki, literaturoznawczyni, tłumaczka, dramaturg. Opublikowała tomy prozy: Put do subote (1982), Kamen s neba (1984), Marija Częstohowska još uvijek roni suze ili Umiranje u Torontu (1997), Canzone di guerra (1998), Totenwande (2000), Doppelgänger (2002), Leica format (2003) oraz Sonnenschein (2007).

Oddziały SS, pogromy Żydów, getta, obozy koncentracyjne to tematy doskonale znane i bliskie polskiemu czytelnikowi. A jednak dokumentalnej powieści Dašy Drndić nie sposób porównać do żadnej z opublikowanych dotychczas książek o mrocznych czasach nazizmu. Bezlitośnie suche dane, zdawkowe dialogi i wyraziste postacie rzucają upiorne światło na niedostrzegane wcześniej pytania o dwuznaczną neutralność Szwajcarii czy procedury finansowania przejazdów więźniów do obozów zagłady. Faktograficzność Sonnenschein przypomina zbieranie materiałów dowodowych w postępowaniu przeciwko Złu i boleśnie uwypukla dramat bohaterów, których życie jest jedynie wypadkową kaprysów historii. Sonnenschein to jednak przede wszystkim odważny gest chorwackiej autorki, która odsłania gorzką prawdę o pochodzeniu setek tysięcy dzieci wojennej zawieruchy. To przejmująca historia o piekielnym planie Himmlera – o stowarzyszeniu Lebensborn, „Źródle życia”, które jako gniazdo idei Mein Kampf stało się źródłem cierpienia pokolenia z zakłamaną tożsamością.

Klubokawiarnia Tarabuk ul. Browarna 6.

16.00
Mistyczny alef-bet – prezentacja książki Lawrence’a Kushnera oraz warsztaty o alfabecie hebrajskim dla starszych i młodszych
spotkanie z Moniką Krajewską, Jakubem Kowalskim i Piotrem Pazińskim

Lawrence Kushner
Związany z reformowanym odłamem ruchu żydowskiej odnowy w USA, jeden z najbardziej kreatywnych i popularnych amerykańskich pisarzy religijnych. Obecnie jest rabinem w synagodze Emanu-El w San Francisco, wykłada na Berkeley. Autor 15 książek o żydowskiej duchowości, Kabale, medytacji, psychologii, oraz antologii literatury rabinicznej i midraszowej, w tym trzech napisanych wraz z żoną Karen i przeznaczonych dla młodzieży. W Polsce ukazały się dotąd: Miód ze skały (1994), osobisty wykład żydowskiego mistycyzmu, oraz Duchowość żydowska. Krótkie wprowadzenie dla chrześcijan (2005).

Monika Krajewska
Artystka plastyk, fotografka i pisarka. Zajmuje się wycinanką żydowską, od lat dokumentuje żydowską sztukę nagrobną, czego owocem był album Czas kamieni. Nauczycielka w szkole Lauder-Morasha w Warszawie. Prowadzi zajęcia z plastyki z elementami kultury żydowskiej, warsztaty wycinanki żydowskiej i kaligrafii hebrajskiej. Ostatnio opublikowała książkę Mój młodszy brat – o chłopcu chorym na zespół Downa.

Jakub Kowalski
Plastyk, stały współpracownik wydawnictwa „Austeria”, gospodarz i autor blogu Masechet – judaizm i cała reszta. Pracuje w Muzeum Historii Żydów Polskich jako koordynator programów edukacyjnych.

Piotr Paziński
Redaktor naczelny „Midrasza”, eseista, krytyk literacki i tłumacz. Z wykształcenia filozof i doktor literatury z IBL PAN. Autor książek o Jamesie Joysie – Labirynt i drzewo, Dublin z Ulissesem oraz powieści Pensjonat.

Księga liter. Mistyczny alef-bet, opublikowana w 1975 roku, a teraz wydana w języku polskim przez oficynę „Austeria”, formą nawiązuje do Talmudu, treścią – do wielowiekowej spuścizny żydowskiej mistyki. Przeznaczona pierwotnie dla Żydów, którzy niewiele wiedzieli o tradycji przodków, szybko stała się bestsellerem. Jedni czytają ją jako podręcznik hebrajskiej kaligrafii, inni – traktat kabalistyczny albo opowieść o chasydzkim folklorze. Zachwycali się nią Elie Wiesel i Isaac Bashevis Singer, który zauważył: „To księga miłości do żydowskich liter. Pozwala nam odczuć to, o czym kabaliści wiedzieli zawsze: że litery alfabetu nie są zwyczajnymi znakami, lecz symbolami naszej historii, naszej filozofii, żydowskiego życia. To niezwykła książka”.
Klub Mamele

16.00
Listy z getta Jakuba Gelbarta
- spotkanie z Ewą Koźmińską-Frejlak, redaktorką zbioru, prowadzi Elżbieta Janicka

Ewa Koźmińska-Frejlak
Socjolożka, badaczka Zagłady, współredaktorka „Midrasza” i autorka licznych wywiadów, przygotowuje doktorat poświęcony powojennym postawom wśród ocaleńców.

Elżbieta Janicka
Fotografka, literaturoznawca. Autorka dysertacji Sztuka czy Naród? Monografia pisarska Andrzeja Trzebińskiego. Jej prace fotograficzne prezentowane były m.in. na wystawach indywidualnych Ja, fotografia oraz Miejsce Nieparzyste. Wykłada w Collegium Civitas oraz w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi.

Listy, wysyłane przez rodzinę Jakuba Gelbarta do syna, przebywającego w Bukareszcie, zostały przez Ewę Koźmińską-Frejlak pieczołowicie zebrane i zaopatrzone w drobiazgowe przypisy, przedstawiające prawdziwą sytuację w warszawskim getcie. Adresat nieznany to unikatowy dokument czasów Zagłady.
Centrum im. Mojżesza Schorra

16.30
Otwarcie wystawy „Twarze Żydów wschodnioeuropejskich”
litografie Hermanna Strucka z kolekcji Alicji B. Schottlas
Hermann Struck (1876 – 1945)
Niemiecko-żydowski malarz, rysownik, rytownik, litograf, historyk sztuki. Pochodził z ortodoksyjnej rodziny żydowskiej, syjonistą stał się we wczesnej młodości. Od 1923 roku do śmierci – już jako Chaim Aharon ben Dawid – mieszkał i tworzył w Palestynie. Technik rysunku i rytowania uczył się w Akademii Berlińskiej u Hansa Meyera. Jego twórczość wywarła znaczący wpływ na wielu europejskich artystów, między innymi na Marca Chagalla.

Hermann Struck w latach 1914-1918 służył jako ochotnik w armii niemieckiej, m.in. w oddziałach, które stacjonowały na terenie wschodniej Polski, Białorusi, Litwy i Łotwy. W tym czasie powstało kilkaset rysunków, szkiców i rycin. W 1916 wydał wraz z Hansem Eulenburgiem dzieło Skizzen aus Litauen, Weissrussland und Kurlanden [Szkice z Litwy, Białorusi i Kurlandii]. Był to opis graficzny oraz słowny życia społeczności żydowskiej w małych miasteczkach Europy Wschodniej, życia uważnie obserwowanego przez Żyda – żołnierza niemieckiego. Struck, podobnie jak wielu innych zasymilowanych Żydów w niemieckich mundurach, kiedy przyszło im okupować ziemie Królestwa Polskiego „odkrył” świat Żydów wschodnioeuropejskich i zafascynował się nim. Album Skizzen aus Litauen… jest pierwszą w XX wieku antologią rysowanych wizerunków Ostjuden, nie będących karykaturą.
austriackie forum kultury

17.00
Szymon Datner – w dwudziestą rocznicę śmierci
spotkanie z córką historyka Heleną Datner oraz niemiecką historyczką Katrin Stoll

Szymon Datner (1902-1989)
Przed II wojną światową pracował jako nauczyciel w Gimnazjum Hebrajskim w Białymstoku. Przeżył wojnę ukrywając się w lasach wschodniej Polski, walcząc w lokalnej partyzantce. 24 maja 1943 pomagał w wywiezieniu kilku osób z białostockiego getta. Pomiędzy 1944 i 1946 rokiem stał na czele biura Centralnego Komitetu Żydów Polskich w Białymstoku. Historyk, tłumacz, pracownik i dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego i Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Ogłosił m.in. następujące książki: Walka i Zagłada białostockiego getta, Zbrodnie Wehrmachtu na jeńcach wojennych w II wojnie światowej, Zbrodnie okupanta w czasie powstania warszawskiego w 1944 roku (w dokumentach), Wilhelm Koppe - nieukarany zbrodniarz hitlerowski (Warszawa-Poznań, 1963), Ucieczki z niewoli niemieckiej 1939-1945, a także przygotowanego wraz z Anną Kamieńską tomu Z mądrości Talmudu.

Helena Datner
Historyczka, doktor socjologii, działaczka społeczności żydowskiej. W latach 1999-2001 przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. Zajmuje się społeczną historią Żydów w XIX wieku i powojenną historią społeczności żydowskiej w Polsce oraz socjologicznymi badaniami nad antysemityzmem. Jest pracownikiem naukowym Żydowskiego Instytutu Historycznego.

Katrin Stoll
Historyczka, autorka monografii o białostockim getcie i artykułów na temat powojennych dziejów zbrodniarzy hitlerowskich, m.in. odpowiedzialnych za zagładę białostockich Żydów, a sądzonych na procesie w Bielefeld w latach 1965-1967. Pracuje w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie.
Centrum im. Mojżesza Schorra

18.00
Cenniejsze niż perły – spotkanie z Bellą Szwarcman-Czarnotą
spotkanie prowadzi Agnieszka Drotkiewicz

Bella Szwarcman-Czarnota
Filozofka, tłumaczka, współzałożycielka, redaktorka i felietonistka czasopisma „Midrasz”. Autorka książek Mocą przepasały swe biodra, Znalazłam wczorajszy dzień oraz Cenniejsze niż perły. Współautorka materiałów pomocniczych dla nauczycieli programu „Przywróćmy pamięć” realizowanego przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.

Agnieszka Drotkiewicz
Pisarka, publicystka, kulturoznawca. Autorka powieści Paris London Dachau, Dla mnie to samo, Teraz oraz tomu wywiadów (wspólnie z Anną Dziewit) Głośniej! Pisarki o sobie. Współpracuje m.in. z internetowym pismem „Dwutygodnik”. Ostatnio w warszawskim Teatrze Dramatycznym prowadziła cykl spotkań literackich „Daleko od Wichrowych Wzgórz”.

Cenniejsze niż perły Belli Szwarcman-Czarnoty to drugi tom Portretów kobiet żydowskich (pierwszy ukazał się pt. Mocą przepasały swe biodra w 2006 roku). Autorka prezentuje nie tylko postaci biblijne, ale również inne kobiety, które wyraźnie zaznaczyły swoją obecność w tradycji i kulturze żydowskiej. Co więcej – stanowią ważny punkt odniesienia dla dyskusji nad kształtem współczesnego judaizmu i dają bodziec do kreowania nowych rytuałów. Książka ukazuje się właśnie nakładem oficyny „Austeria”.
Klub Mamele

PONIEDZIAŁEK 24 MAJA

16.00
Nieme dusze? Kobiety w kulturze jidysz
spotkanie z Joanną Lisek i Bellą Szwarcman-Czarnotą

Joanna Lisek
Historyczka i filolożka literatury jidysz, tłumaczka, adiunkt w Zakładzie Studiów Żydowskich w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, wykładowca w Studium Kultury i Języków Żydowskich (literatura i kultura żydowska, język jidysz, wprowadzenie do studiów żydowskich). Autorka monografii Jung Wilne oraz wielu artykułów i rozpraw z dziedziny jidysz. Redaktorka tomu Nieme dusze? Kobiety w kulturze jidysz.

Nieme dusze? Kobiety w kulturze jidysz – tom wykładów i esejów na temat wkładu kobiet w kulturę żydowską, przede wszystkim literaturę, jest pokłosiem konferencji, która odbyła się w 2007 roku na Uniwersytecie Wrocławskim i zgromadziła czołowych polskich badaczy przedmiotu. Tom ukaże się w najbliższych tygodniach.
Klub Mamele

17.00
Historiografia dziejów stosunków polsko-żydowsko-niemieckich
wykład Katrin Steffen

Katrin Steffen
Historyczka, pracuje w Nordost Institute na Uniwersytecie Hamburskim, specjalistka od dziejów polskich Żydów, stypendystka Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Autorka wydanej w 2004 roku monografii Jüdische Polonität. Ethnizität und Nation im Spiegel der polnischsprachigen jüdischen Presse 1918-1939 [Żydowska polskość. Etniczność i naród w świetle polskojęzycznej prasy żydowskiej w latach 1918-1939] oraz licznych artykułów na temat wzajemnych relacji polsko-żydowskich, kultury żydowskiej w Europie Wschodniej oraz antysemityzmu.
Centrum im. Mojżesza Schorra

18.30
Czarny rok, czarne lata – po latach
debatę z udziałem Katarzyny Meloch, Joanny Sobolewskiej i Haliny Szostkiewicz prowadzi Bartosz Węglarczyk. Fragmenty książki przeczyta Weronika Nockowska.

Katarzyna Meloch
Członkini Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce, absolwentka Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Redaktorka tomów Dzieci Holocaustu mówią.

Joanna (Inka) Sobolewska
Pracowniczka Instytutu badań nad młodzieżą oraz Instytutu Socjologii UW. Wieloletnia Wiceprzewodnicząca Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu”, gdzie realizowała m.in. programy edukacyjne dla szkół w ramach projektu „Pamięć dla Przyszłości” oraz szkolenia dla nauczycieli.

Halina Szostkiewicz
Członkini Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce. Redaktorka tomów Dzieci Holocaustu mówią.

Bartosz Węglarczyk
Dziennikarz „Gazety Wyborczej”, redaktor i szef działu zagranicznego, wieloletni korespondent „Gazety” w Moskwie i w Waszyngtonie.

Czarny rok, czarne lata to wznowienie (po 14 latach) publikacji wspomnień wojennych, na nowo opracowanych przez redaktorki tomu. Ich niezwykłość polega na tym, że napisane zostały z chęci przekazania „sceny, której nie można zapomnieć” z okresu wojny. Nie są to ani sagi rodzinne, ani obszerne życiorysy, ani opowieści o bohaterskich czynach wojennych. Impulsem ich powstania był apel redakcji „Polityki” i Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” ogłoszony w 1992 roku w związku z rocznicą powstania w getcie warszawskim. Nadeszło 260 prac. Niektóre opublikowała „Polityka”. Znaczną część wydano w formie książkowej. Nowe wydanie przynosi teksty dotąd nieogłoszone, ukazujące inne obrazy wojennej rzeczywistości. Książka stała się opowieścią i lamentem żałobnym Polaków nad wojennym losem obywateli polskich, niezależnie od ich wyznania i pochodzenia.
Klub Mamele

WTOREK 25 MAJA

15.00
Z Warszawy przez Łuck, Syberię, znów do Warszawy
spotkanie z Marianem Feldmanem

Marian Feldman
Urodził się w 1922 roku w Warszawie. Inżynier i handlowiec, światowej klasy specjalista od technologii opakowań, autor fachowych rozpraw z tej dziedziny i redaktor miesięcznika „Opakowanie”. Był także tłumaczem międzynarodowym i pilotem wycieczek turystycznych. W latach 1991-1996 wiceprezes Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce.

Marian miał 17 lat gdy zaczęła się wojna. Dzięki własnej zaradności i wielu ludziom dobrej woli oraz pewnej dozie szczęścia udało mu się przetrwać trudne lata. W książce wspomina swoich kolegów szkolnych oraz członków rodziny. Ci, którzy uciekli przed hitlerowcami na wschód, byli w lepszej sytuacji, ale stanęli w obliczu innych niebezpieczeństw. Taki los był udziałem Mariana. Paranoja (powszechnego zagrożenia) okresu stalinowskiego, spowodowała wywóz polskich mieszkańców na Syberię. Z ogromną przenikliwością obserwacji Marian opisuje syberyjskie realia Związku Radzieckiego i swoje przeżycia. Przeważającym motywem jest jednak chęć powrotu do Polski. Feldman zostaje (przez zbieg okoliczności) żołnierzem Armii Czerwonej, po czym zostaje przydzielony do I Armii WP. Z taką samą ostrością spojrzenia jak powyżej, opisuje nonsensy życia w wojsku. W 1945 roku zdemobilizował się, aby rozpocząć studia. Miał wówczas 23 lata.
Centrum im. Mojżesza Schorra

17.00
Ocalałem z Treblinki – wokół relacji Jechiela Rajchmana
spotkanie z Bellą Szwarcman-Czarnotą, Ewą Koźmińską-Frejlak oraz Mariuszem Zwolińskim

Ewa Koźmińska-Frejlak
Socjolożka, badaczka Zagłady, współredaktorka „Midrasza” i autorka licznych wywiadów, przygotowuje doktorat poświęcony powojennym postawom wśród ocaleńców.

Mariusz Zwoliński
redaktor książki, SW Czytelnik

Ocalałem z Treblinki. Wspomnienia 1942-1943 to relacja Jechiela Rajchmana, który spędził w obozie rok. Pracował w straszliwych warunkach przy sortowaniu zwłok, jako „dentysta”, „fryzjer” i tragarz zwłok. Był jednym z organizatorów buntu w Treblince i zdołał przeżyć jako jeden z pięćdziesięciu siedmiu więźniów. Spisane przez Rajchmana w języku jidysz wspomnienia ukazały się najpierw w Urugwaju, dokąd autor wyemigrował po wojnie. Polskiemu wydaniu wspomnień Rajchmana (autorką przekładu jest Bella Szwarcman-Czarnota) towarzyszy obszerny tekst Ewy Koźminskiej-Frejlak, który m.in. objaśnia okoliczności powstania tekstu i przybliża postać Jechiela Rajchmana. Całość ukaże się w najbliższych dniach nakładem wydawnictwa „Czytelnik”.
Centrum im. Mojżesza Schorra

18.00
Przeczytane w tłumaczeniu
dyskusję zorganizowaną w ramach cyklu spotkań z debiutującymi tłumaczami prezentującymi fragmenty współczesnej prozy europejskiej prowadzi Piotr Paziński

Łukasz Żebrowski
Germanista, przetłumaczył kilka książek dla dzieci z niderlandzkiego i niemieckiego, pracuje jako redaktor w wydawnictwie naukowym.

Piotr Paziński
Redaktor naczelny „Midrasza”, eseista, krytyk literacki i tłumacz. Z wykształcenia filozof i doktor literatury z IBL PAN. Autor książek o Jamesie Joysie – Labirynt i drzewo, Dublin z Ulissesem oraz powieści Pensjonat.

Literaturę austriacką reprezentować będzie Łukasz Żebrowski, który przedstawi przełożony przez siebie fragment powieści Vladimira Vertliba Letzter Wunsch [Ostatnie życzenie]. Jak bardzo człowiek potrzebuje religii? Gdzie przynależy za życia i po śmierci? Czy sytuację egzystencjalną i porządek administracyjny można pogodzić? To najważniejsze pytania tej odważnie otwartej, mądrze przez Vertliba opowiedzianej powieści. Vladimir Vertlib urodził się w Leningradzie w 1966 roku. W 1971 wyemigrował z rodziną do Izraela, później przeniósł się do Austrii, wrócił do Izraela, wyjechał do USA i ponownie osiedlił się w Austrii, gdzie mieszka od 1981 roku. Ogłosił kilka powieści i tomów prozy w języku niemieckim.
Literaturę szwajcarską reprezentować będzie z kolei (również w przekładzie Łukasza Żebrowskiego) Charles Lewinsky. Zaprezentowane zostaną fragmenty jego żydowskiej sagi rodzinnej Melnitz, ogłoszonej trzy lata temu. Lewinsky urodził się w 1946 roku w Zürychu. Jest autorem kilku powieści, wielu sztuk teatralnych i słuchowisk telewizyjnych. Fragmenty jego prozy (pisanej wraz z Doris Morf) pt. Hitler na Rutli ukazały się w „Midraszu” nr 12/2004.
Spotkanie w ramach imprezy „Przeczytane w tłumaczeniu”. Współorganizatorzy: EUNIC Cluster Warszawa, Stowarzyszenie Midrasz, austriackie forum kultury, Szwajcarska Fundacja dla Kultury Pro Helvetia.
austriackie forum kultury

ŚRODA 26 MAJA

16.00
Śladami żydowskimi po Kaszubach
wykład Gabrieli Lesser

Gabriele Lesser
Historyczka, dziennikarka. Korespondentka m.in. „Die Tageszeitung” i „Jüdische Allgemeine” (Berlin), „Der Standard” i „Illustrierte Neue Welt” (Wiedeń). Autorka m.in.: Leben als ob. Die Untergrunduniversitaet in Krakau im Zweiten Weltkrieg (Życie na niby. Uniwersytet Jagielloński w podziemiu 1939-1949), Koenigsberg? Kaliningrad? Jews in East Prussia and Russia, Haniebne czyny będą pomszczone. Pogromy Żydów Galicji Wschodniej latem 1941 roku.

Wielowiekowa obecność Żydów na Kaszubach nie jest historią tak znaną, jak dzieje Żydów w Galicji czy Królestwie Polskim. A jednak i tam trwały i rozwijały się gminy żydowskie, Żydzi uczestniczyli aktywnie w życiu społecznym wpierw Prus, a później również II Rzeczypospolitej. Po tamtejszych społecznościach pozostały ślady kultury materialnej, równie ciekawe, choć mniej znane. Dwujęzyczny przewodnik Śladami żydowskimi po Kaszubach/Jüdische Spuren in der Kaschubei zapełnia ważną lukę i zachęca do podróży po żydowskich Kaszubach.
Centrum im. Mojżesza Schorra

17.00
Tam był kiedyś mój dom... Księgi pamięci gmin żydowskich
spotkanie z Moniką Adamczyk-Garbowską, Adamem Kopciowskim i Andrzejem Trzcińskim

Monika Adamczyk-Garbowska
Profesorka literatury amerykańskiej i porównawczej, kierownik Zakładu Kultury i Historii Żydów w Instytucie Kulturoznawstwa UMCS, tłumaczka literatury angielskiej i jidysz. Redaktorka czasopisma literacko-artystycznego „Akcent”, należy do redakcji rocznika „Polin”. Opublikowała m.in. Polska Isaaca Bashevisa Singera – rozstanie i powrót, Contemporary Jewish Writing in Poland: An Anthology (wspólnie z Antonym Polonskym), Odcienie tożsamości. Literatura żydowska jako zjawisko wielojęzyczne, Kazimierz vel Kuzmir. Miasteczko różnych snów.

Adam Kopciowski
Historyk specjalizujący się w historii Żydów polskich w XX wieku. Pracownik naukowy w Zakładzie Kultury i Historii Żydów przy Instytucie Kulturoznawstwa UMCS. Autor m.in. książki Zagłada Żydów w Zamościu oraz Księgi pamięci gmin żydowskich. Bibliografia/Jewish Memorial Books. A Bibliography.

Andrzej Trzciński
Historyk, profesor w Zakładzie Kultury i Historii Żydów w Instytucie Kulturoznawstwa UMCS, badacz zabytków żydowskich na historycznych ziemiach Rzeczypospolitej, autor książek: Hebrajskie inskrypcje na materiale kamiennym w Polsce w XIII–XX wieku. Studium paleograficzno-epigraficzne, Cmentarz żydowski w Lesku, Cmentarz żydowski w Wielkich Oczach, Symbole i obrazy. Treści symboliczne przedstawień na nagrobkach żydowskich w Polsce. Współtworzył polskie wydanie księgi pamięci Biłgoraja.

Tam był kiedyś mój dom…, tom przygotowany przez Monikę Adamczyk-Garbowską, Adama Kopciowskiego i Andrzeja Trzcińskiego (Wydawnictwo UMCS, Lublin 2009) to antologia około 160 tekstów, w przekładzie z języków jidysz, hebrajskiego i angielskiego, ułożonych w czternaście grup tematycznych, między innymi: „Moje miasteczko”, „Życie codzienne”, „Charakterystyczne postacie”. Książka przybliża ważny w tradycji żydowskiej gatunek – księgi pamięci powstałe w latach powojennych z inicjatywy ziomkostw działających w Izraelu i w różnych krajach żydowskiej diaspory. Wiele ksiąg pochodzi z regionu Lubelszczyzny. Opisują dawne życie społeczności żydowskich poszczególnych miast i miasteczek w jego różnych aspektach: politycznym, gospodarczym i kulturalnym. W księgach pamięci bardzo istotną rolę odgrywa warstwa ikonograficzna, wszelkiego rodzaju materiały ilustracyjne – wspomagające i dopełniające warstwę przekazu słownego. Bogato ilustrowana antologia zawiera obszerną bibliografię ksiąg pamięci, mapę i słowniczek terminów judaistycznych. Może służyć jako swego rodzaju przewodnik po historii i kulturze polskich Żydów, a także niezwykle interesująca i zajmująca lektura, bowiem księgi pamięci łączą w sobie przeróżne gatunki literackie, od relacji historycznych po utwory poetyckie.
Klub Mamele

18.00
Na pustyni – kryptoteologie późnej nowoczesności
salon filozoficzny: o książce Agaty Bielik-Robson Na pustyni rozmawiają autorka i Piotr Paziński

Agata Bielik-Robson
Filozofka, tłumaczka, profesorka w IFiS PAN. Zajmuje się filozofią podmiotowości, postsekularyzmem, myślą judaistyczną oraz wpływem psychoanalizy i formacji romantycznej na filozofię. Autorka książek: Na drugim brzegu nihilizmu. Filozofia współczesna w poszukiwaniu nowego podmiotu, Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości, Duch powierzchni. Rewizja romantyczna i filozofia, Romantyzm, niedokończony projekt. Eseje, Na pustyni - kryptoteologie późnej nowoczesności.

W swojej książce Na pustyni Agata Bielik-Robson stawia tezę, że od religii uciec nie sposób. Teza ta może drażnić dogmatycznym nieprzejednaniem, zwłaszcza tych, którzy zwykli uważać filozofię za myśl bezpiecznie świecką, stanowiącą enklawę logosu wolnego od „fideistycznych” założeń. W istocie jednak autorka idzie jeszcze dalej: wprost neguje istnienie świeckości. U podstaw każdego, najbardziej nawet zsekularyzowanego myślenia dostrzega ukryty wybór natury teologicznej; odkrywa niejawny schemat, który nazywa kryptoteologią. Proponuje nowe spojrzenie na filozofię współczesną, które ujawnia, że ma ona licznych dii absconditi, „bogów ukrytych", zwartych ze sobą w nieustannej walce. Walka ta jest z pozoru niewidoczna, ponieważ – zgodnie ze znanym obrazem Waltera Benjamina z Tez o filozofii historii – toczy się pod stołem. Celem tej książki jest zajrzeć „pod stół" i odsłonić walczące tam kryptoteologie jako rzeczywiste sprawczynie filozoficznych gier późnej nowoczesności.

austriackie forum kultury

Stoiska z książkami przy Twardej 6 czynne są od niedzieli 23 maja do środy 26 maja w godzinach 12.00-20.00.

Na wszystkie imprezy wstęp wolny

Informacje:
„Midrasz” tel. (22) 850 21 51, tel. (22) 654 31 56, faks. (22) 435 94 85
oraz na stronie internetowej www.midrasz.pl